مراقبت های بعد از شیمی درمانی

شیمی درمانی یکی از روش های درمان سرطان است که برای از بین بردن سلول های سرطانی به کار گرفته می‌شود.

زمانی که فردی مبتلا به سرطان می‌شود سلول های سرطانی در بدن وی شروع به رشد کرده و تکثیر می گردد.

با انجام شیمی درمانی می توان باعث جلوگیری از رشد و تکثیر سلول های سرطانی شد.

جهت اثر گذاری بهتر شیمی درمانی باید به خوبی مراقبت های بعد از آن را انجام داد زیرا انجام آن یکسری عوارض کوتاه مدت و بلند مدت برای افراد به همراه دارد.

فردی که شیمی درمانی را انجام می دهد باید از تمام نکات مراقبتی بعد از آن اطلاع کافی داشته باشد، پس ما را در این مقاله همراهی کنید تا شما را با مراقبت های بعد از شیمی درمانی آشنا کنیم.

شیمی درمانی

یکی از روش های مهم درمان سرطان شیمی درمانی است که بسیار متداول بوده و موجب نابودی سلول های سرطانی می‌شود.

برای جلوگیری از رشد و تکثیر سلول های سرطانی استفاده از شیمی درمانی جزو روش های موثر و اثر بخش است که پزشکان آن را برای بیماران تجویز می‌ کنند.

بهتر است برای موثر واقع شدن شیمی درمانی و تاثیر خوب آن، مراقبت های بعد از آن را به خوبی رعایت کرده و به کار بگیرید زیرا این روش درمانی دارای عوارض کوتاه مدت و بلند مدت زیادی است.

جهت انجام مراقبت ها حتما با پزشک متخصص خود در این زمینه مشورت کنید تا کار های لازمه را بعد از شیمی درمانی انجام دهید.

مراقبت های لازم بعد از شیمی درمانی

برای جلوگیری از تکثیر سلول های سرطانی باید از روش شیمی درمانی استفاده نمود و مراقبت های بعد از آن را به خوبی به کار گرفت.

از جمله مراقبت های شیمی درمانی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

داشتن تغذیه ای مناسب بعد از انجام شیمی درمانی

داشتن تغذیه مناسب در مراقبت بعد از شیمی درمانی بسیار مهم است.

با داشتن تغذیه مناسب می توان عوارض ناشی از این روش درمانی را کمتر است.

با پزشک خود را رابطه با تغذیه مناسب بعد از شیمی درمانی صحبت کرده تا مواد غذایی که موجب افزایش سیستم ایمنی بدن می‌شود را مصرف نمود و نتیجه ای بهتر از سیمی درمانی را دریافت نمود.

میوه هایی چون انجیر، انگور، طالبی، کشمش و سبزیجات خام در دوره شیمی درمانی بسیار مناسب بوده و باید تا حد امکان از مصرف کردن غذا های آماده، غذا هایی که فست فودی و رستورانی هستند پرهیز نمایید.

مواد غذایی مناسب در دوره شیمی درمانی شامل موارد زیر است:

• استفاده کردن از غذا هایی که دارای چربی اندکی هستند.
• استفاده از وعده های غذایی و میان وعده ها به صورت منظم
• استفاده از مواد غذایی خنک که میزان بوی کمتری دارد و از حالت تهوع بیمار جلوگیری می کند.
• استفاده از میزان پروتئین کافی
• استفاده کردن از شیر برنج، پنیر، سوپ، فرنی و همچنین سیب زمینی
• مصرف کردن کره بادام زمینی
• استفاده کردن از تخم مرغ، گوشت کم چرب، مرغ و همچنین ماهی
• مصرف کردن حبوبات و آجیل
• استفاده از عسل، مربا و دسر
• داشتن فعالیت ورزشی جهت بالا رفتن اشتهای فرد
• استفاده از نوشیدنی هایی چون اسموتی که پرکالری هستند.
• مصرف کردن میوه‌هایی چون طالبی، پرتقال، انار، بلوبری، توت فرنگی، زغال اخته، سیب، گلابی، لیمو، موز و گیلاس
• استفاده از معجونی که از ترکیب شدن میوه های دارای آنتی اکسیدان بالا، درست می‌شود چون شیلک توت فرنگی، بلوبری، موز و سیب که به جهت داشتن سیب و موز برای گوارش فرد و به جهت داشتن توت فرنگی رفع مشکلات بلع را به همراه دارد.

کم کردن درد شیمی درمانی

از عوارض جانبی ناشی از انجام شیمی درمانی می‌توان به درد بعد از آن اشاره نمود که باعث ایجاد سوزش در دست و پای فرد و ایجاد گزگز و بی‌حسی می‌شود.

پزشک جهت کم کردن درد از روش‌ های مختلفی استفاده می ‌کند از جمله:

• استفاده کردن از داروهای مسکن چون ایبوپروفن، استامینوفن و ناپروکسن
• نفس عمیق کشیدن
• انجام دادن فیزیوتراپی
• انجام ماساژ درمانی
• مدیتیشن کردن
• استفاده از ورزش یوگا
• انجام دادن طب سوزنی و طب فشاری
• هیپنوتیزم کردن

مراقبت‌های لازم برای ریزش موها بعد از شیمی درمانی

از عارضه ‌های جدی ناشی از شیمی درمانی جهت درمان سرطان ریزش مو ها است.

در طی پروسه شیمی درمانی ریشه مو ها و سلول های سالم آن آسیب دیده و دچار ریزش می‌شوند این ریزش می‌ تواند در مو های سر مژه‌ ها، ابرو ها و مو های شرمگاه، مو های زیر بغل و هر جای دیگری رخ بدهد.

دارویی که بتوان با استفاده از آن مانع از ریزش مو ها در زمان شیمی درمانی شد وجود ندارد اما با رعایت کردن یک سری از موارد می‌ توان باعث کنترل روند ریزش مو در زمان شیمی درمانی شد از جمله:

• به کار گرفتن کلاه یخی که حاوی مایعی سرد است در زمان انجام شیمی درمانی، از جریان یافتن خون به اسکالپ پیشگیری می ‌کند و آسیب شیمی درمانی به مو ها را کاهش می ‌دهد.
• استفاده کردن از ماینوکسیدل که باعث تقویت شدن رشد مو ها و بالا رفتن سرعت رشد آنها می گردد و بعد از شیمی درمانی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
• انجام مراقبت از مو و استفاده نکردن از دکلره، رنگ کردن، سشوار و اتو کردن جهت مو های خود
• کوتاه نگه داشتن مو ها

مراقبت‌ های لازم جهت اختلالات شنوایی بعد از شیمی درمانی

ایجاد اختلال شنوایی بعد از شیمی درمانی جزو عارضه‌ های ناشی از انجام آن است که به دلیل استفاده از دارو های پلاتینی معمولاً ایجاد می‌شود.

مشکلات شنوایی ایجاد شده بعد از شیمی درمانی معمولاً همیشگی هستند و رفع نمی ‌گردند از این رو مراقبت ‌های لازم در خصوص اختلالات شنوایی بعد از شیمی درمانی و تشخیص سریع آن می تواند اثرات ناشی از شیمی درمانی روی شنوایی را کمتر می کند.

مصرف کردن دارو های استروئیدی در بعضی از موارد می‌ تواند روی این اختلال موثر باشد.

چنانچه احساس وزوز در گوش خود و یا کاهش شنوایی داشتید حتماً به پزشک خود اطلاع بدهید با توجه به مورد ایجاد شده برای شما از روش ‌های درمانی موثر استفاده کند.

اختلال ایجاد شده کم باشد برای بیمار از سمعک استفاده می‌شود ولی در صورت شدید بودن اختلال شنوایی ایجاد شده از کاشت حلزون برای آن استفاده می ‌کنند.

بالا بردن سیستم ایمنی بدن بعد از شیمی درمانی

از آنجا که شیمی درمانی موجب کاهش سیستم ایمنی بدن می‌شود و آسیب پذیری بدن در مقابل عفونت ‌ها افزایش پیدا می‌ کند باید راهکار هایی را جهت بالا بردن سیستم ایمنی بدن مورد استفاده قرار داد از جمله:

• استفاده کردن از دارو هایی که محافظتی هستند.
• استفاده کردن از واکسن آنفولانزا برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری
• رعایت کردن بهداشت فردی
• داشتن رژیم غذایی که مغذی است
• مراجعه نمودن به پزشک در صورت مشاهده هرگونه علائم نشان دهنده عفونت چون ابتلا به تب
• ارتباط نداشتن با افرادی که بیمار هستند
• دوری از ارتباط با حیوانات و تماس با آنها

مراقبت‌ های لازم جهت رفع حالت تهوع بعد از شیمی درمانی

بعد از انجام شیمی درمانی حالت تهوع معمولا به سه صورت، انجام می گیرد:

• بعد از هفته ۴ الی ۶ شیمی درمانی فرد به حالت تهوع حاد که ۱ الی ۲ ساعت بعد از انجام شیمی درمانی رخ می دهد، مبتلا می گردد.
• زمانی که فرد ۲۴ ساعت بعد از انجام شیمی درمانی دچار حالت تهوع شود به آن حالت تهوع تاخیری می ‌گویند و شدید ترین حالت آن در روز های دوم و سوم بعد از شیمی درمانی است و می ‌توان با استفاده کردن از دارو های ضد تهوع از بروز آن جلوگیری کرد.
• گاهی از مواقع به دلیل ناراحتی ناشی از انجام شیمی درمانی فرد به حالت تهوع اضطرابی مبتلا می‌شود.

برای رفع حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی پزشک از دارو های ضد تهوع، دارو های ضد گیرنده NK۱، دارو های ضد چند گیرنده چون اولانزاپین، دگزامتازون و … استفاده می نماید.

استفاده کردن از غذا های سرد که بوی کمتری دارد، داشتن رژیم غذایی ملایم، مصرف آب نبات نعنایی و ترش نیز در رفع حالت تهوع موثر است.

می توان موسیقی ملایم و آرام هم در این شرایط گوش داد.